Barok mimarisi müzik, resim ve edebiyat gibi alanlardan sonra mimari alanı etkisi altına alan, dini yapılarda sıkça kullanılmış önemli tarzlar arasında yer alır. 16. ve 18. yüzyıl arasındaki dönemlerde Barok mimari tarzda eserler sıkça kullanılmış, Paris’te yer alan Versay Sarayı’nı ise akımın en önemli temsilcisi olarak dünyamıza kazandırmıştır. İtalyan kiliselerinde en güzel örneklerine sıkça karşılaştığımız bu mimari tarz ile ilgili merak ettiğiniz tüm detayları yazımızda sizleri için derledik.
Barok Ne Demektir?
Barok Portekizce kökenli bir kelime olup, anlam olarak tam yuvarlak olmayan karşılığına gelmektedir. Barocco kelimesinden sanat ve edebiyat dünyasına giriş yapan Barok sözcüğü, Rönesans dönemi sonrasında her alanda etkisini hissettirmeyi başarmıştır.
Barok Mimari Nerede Ortaya Çıktı?
Barok Mimari’nin ortaya çıkış yeri İtalya’dır. 16. yüzyılda ilk kez İtalya’da ortaya çıkan mimari akım, yaklaşık 2 yüzyıl içerisinde tüm Avrupa’ya yayılmayı başarmıştır. Rönesans döneminde ortaya çıkan bu akımın yerini zamanla Rokoko tarzı alırken, günümüze ulaşmayı başaran Barok tarzda önemli yapı stoku bulunmaktadır.
Barok Mimari’nin İlk Örneğini Kim, Hangi Yapıda Kullandı?
Barok Mimari’nin ilk örneği 1568 yılında Giacomo Barozzi da Vignolala tarafından yapımına başlanan Gesu Kilisesi’dir. İlerleyen yüzyıllarda birçok kilise mimarisine ilham kaynağı olan Gesu Kilisesi, eğrisel çizgiler ve çift ayak yapısı ile literatüre Barok mimarisini kazandıran önemli yapılar başında gelir.
Barok Mimari Neden Ortaya Çıktı?
Barok mimarinin ortaya çıkış nedeni her sanat tipinde olduğu gibi tamamen eleştirel sebeplere dayanmaktadır. Büyüyen Protestanlık akımına karşı Katolik Kilisesini güçlendirmek için doğan Barok Mimari, tanrının ve Hristiyanlığın gücünü hissettirmekte başarısı ile istenen etkiyi yakalamıştır. Katolik sembolizmine tamamen bağlı kalınarak ilk örneğine 1568’li yıllarda başlanan bu mimari tarzın en önemli örneği, Vatikan’da yer alan San Pietro Bazilikası’dır. Pek çok mimari tarzda olduğu gibi Barok tarzı da dinsel yapılarda kendisine önemli yer edinmeyi başarmıştır.
Barok Mimari Özellikleri Nelerdir?
Barok mimarinin özellikleri geleneksel yapı elemanlarının biçimlerinin değiştirilmesi üzerine kurulmuştur. Kelime anlamı olarak da “düz olmayan” demek olan bu tarzda, farklı geometrik şekillerde imalatlar gerçekleştirilmiştir. Ortaya çıkış nedeni Katolik Kilisesine güven ve inancı yeniden canlandırmak olan mimari tarzın ayırt edici özellikleri şu şekildedir:
- Cephelerde düz yerine kıvrımlı duvarlar kullanılır.
- Mimari öğeler bilerek tamamlanmamış bırakılır.
- Resimlerde mitolojik figürler kullanılır.
- İçbükey ve dışbükey yüzeyler dış mekanlarda kullanılır.
- Renkler yoğun kullanılırken, süslemeler ön plandadır.
- Kapı ve pencere üzerlerinde yer alan alınlıklar için yarım daire ve üçgen gibi geometrik şekiller kullanılır.
- Güçlü ışık ve gölge etkileri ile kilisede manevi his artırılır.
- İç kabukta resim ve heykel süslemeleri kullanılır.
- Tavan freskleri büyüktür.
- Ahşap figürlerde sıkça altın kaplama kullanılır.
Dünya’da Barok Mimari Tarzdaki Ünlü Eserler Nelerdir?
Dünya’da Barok mimarinin kullanımı Avrupa’nın pek çok farklı yerinde kullanılır. Katolik Kilisesinin gücünü yansıtmak için tercih edilen bu mimari tarz için dünyanın farklı bölgelerinden verilebilecek örnekler şu şekildedir:
- İtalya: Gesu Kilisesi
- İngiltere: Aziz Paul Katedrali
- Fransa: Versay Sarayı
- İspanya: Kraliyet Sarayı (Madrid)
- Çek Cumhuriyeti: Aziz Nicolas Kilisesi
Türkiye’de Barok Mimari Uygulanan Yapılar Nelerdir?
Türkiye’de Barok mimarinin uygulaması 18. yüzyıl ortalarına karşılık gelir. Kapalıçarşı girişinde yer alan ve 1755 yılında inşa edilen Nuruosmaniye Camii, Türk Barok tarz mimarinin ilk örneğidir. Aydınlatmasında 174 adet Barok mimari tarzda pencerenin kullanıldığı camiinin dışında şu eserlerde Barok esintisi görmek mümkündür:
- Dolmabahçe Sarayı
- Laleli Camii
- Malta Köşkü
- Ayazma Camii
- Beylerbeyi Sarayı
Bir yanıt yazın
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.